Cara Rujuk Talak 1 – Prosedur rujukan untuk talak satu akan diputuskan sepenuhnya di bawah Mahkamah Syariah, dan ia hanya berlaku untuk talak raj’ie.
Talak raj’ie merujuk kepada suami yang menceraikan isterinya, tetapi masih mempunyai opsyen untuk merujuk semula tanpa perlu mengadakan akad nikah baru atau upacara perkahwinan, asalkan isterinya masih berada dalam tempoh idah.
Dalam artikel ini, kami akan berkongsi dengan anda mengenai prosedur atau cara yang betul untuk cara rujuk talak 1 mengikut undang-undang syariah di Malaysia.
Pengertian Rujuk Dalam Perkahwinan
Dalam institusi perkahwinan, proses rujuk bermakna memperbaharui ikatan hubungan antara suami dan isteri. Dari segi agama pula, rujuk merujuk kepada perbuatan suami yang kembali kepada isteri terdahulu melalui proses perkahwinan semula selepas tempoh iddah selepas ditalak raj’i.
Allah SWT telah menyatakan dalam surah Al-Baqarah, ayat 229 seperti berikut:
“Talak yang dapat dirujuk dua kali. Setelah itu boleh rujuk lagi dengan cara yang ma’ruf atau menceraikan dengan cara yang baik.”
Pernyataan di atas dengan nyata menegaskan bahawa Allah SWT memberikan peluang dan kebenaran kepada suami untuk merujuk isterinya selepas terjadinya perceraian kali pertama dan kedua.
Proses merujuk ini harus dilaksanakan dengan mematuhi ketetapan yang telah ditetapkan berdasarkan syarat-syarat tertentu selagi isteri masih dalam iddah.
Dalil Tentang Pensyariatan Rujuk
Prinsip penjelasan rujukan telah disusun dengan teliti dalam al-Quran dan al-Sunnah.
ۗ وَبُعُوْلَتُهُنَّ اَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِيْ ذٰلِكَ اِنْ اَرَادُوْٓا اِصْلَاحًا
“Dan suaminya berhak merujukinya dalam masa menanti itu, jika mereka (para suami) menghendaki islah (perdamaian).”
Kemudian, pada ayat ke-231 dalam surah yang sama, Allah SWT menyatakan:
وَاِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاۤءَ فَبَلَغْنَ اَجَلَهُنَّ فَاَمْسِكُوْهُنَّ بِمَعْرُوْفٍ اَوْ سَرِّحُوْهُنَّ بِمَعْرُوْفٍۗ
“Apabila kamu mentalak isteri-isterimu, lalu mereka mendekati akhir ´iddahnya. Maka rujukilah mereka dengan cara yang ma’ruf, atau ceraikanlah mereka dengan cara yang ma’ruf.”
Sama juga dalam surah Al-Talaq, ayat 2, Allah SWT berucap dengan maksud yang demikian:
ۚ فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَأَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِنْكُمْ وَأَقِيمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ
“Apabila mereka telah mendekati akhir ‘iddahnya, maka rujukilah mereka dengan baik atau lepaskanlah mereka dengan baik dan persaksikanlah dengan dua orang saksi yang adil di antara kamu dan hendaklah kamu tegakkan kesaksian itu kerana Allah.”
Dari tiga ayat tersebut, adalah jelas bahawa Allah SWT telah memberikan kelonggaran kepada suami untuk merujuk isterinya semasa tempoh ‘idah. Tujuannya adalah untuk melegitimasi hubungan selepas perceraian yang tidak melibatkan talak ba’in atau perkahwinan baru.
Syarat-Syarat Rujuk
1. Suami
Seorang lelaki yang telah mencapai kedewasaan agama Islam dan kefahaman yang matang, dengan kehendak dan pemikiran sendiri.
2. Isteri
Seorang perempuan yang menganuti agama Islam dan telah menjalani hubungan seksual dengan suaminya. Bukan disahkan melalui proses perceraian seperti fasakh atau khuluk, juga bukan melalui talak tiga. Masih dalam tempoh iddah.
3. Syiragh
Merujuk kepada proses persetujuan kembali selepas perceraian, dengan menggunakan kata-kata yang sesuai. Tidak melibatkan penyerahan harta sepenuhnya, tidak mempunyai jangka masa yang tetap. Rukunnya melibatkan kedua-dua pihak yang merujuk dan dirujuk, serta kata-kata yang ditetapkan untuk proses tersebut.
Cara Rujuk Talak 1 Tanpa Menikah Semula
Isu berkaitan isteri dalam proses talak raj’ie telah diaturkan di bawah Akta Undang-Undang Keluarga Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1984.
Terdapat beberapa syarat yang mesti dipenuhi oleh pasangan yang ingin melakukan talak raj’ie:
- Suami perlu menyatakan niat untuk merujuk semula bekas isterinya.
- Persetujuan daripada bekas isteri adalah penting bagi proses ini. Selepas mendapat persetujuan tersebut, suami perlu mengemukakan permohonan ke Mahkamah Syariah untuk mendaftarkan talak raj’ie.
Mahkamah akan mengeluarkan perintah untuk mengembalikan pasangan tersebut ke dalam perkahwinan.
Setelah proses talak raj’ie selesai, suami boleh mengambil semula bekas isterinya seperti yang dinyatakan dalam Seksyen 51 (8).
“Jika selepas talak raj’ie suami melafazkan rujuk dan isteri bersetuju terhadap rujuk itu, isteri boleh atas permohonan suami, diperintah oleh mahkamah supaya hidup semula sebagai suami isteri, melainkan jika isteri menunjukkan sebab yang baik mengikut hukum syarak sebaliknya, dan jika demikian halnya, mahkamah hendaklah melantik jawatankuasa pendamai sebagaimana diperuntukkan di bawah Seksyen 47 dan seksyen itu hendaklah dipakai sewajarnya.”
Apabila suami mengucapkan perkataan ‘rujuk’, pada titik itu, proses rujukan itu sah apabila segala unsur penting dan syaratnya dipatuhi dengan betul.
Apabila rujukan sudah disahkan dan pasangan kembali ke pangkuan perkahwinan, adalah kewajipan untuk menunaikan segala tanggungjawab yang berkaitan dengan institusi perkahwinan.
Adakah isteri menolak rujukan selepas bersetuju?
Menurut ketentuan Seksyen 51(8), suami berhak meminta Mahkamah Syariah untuk mengeluarkan perintah agar isterinya kembali patuh dan meneruskan kehidupan sebagai pasangan suami isteri.
Namun, jika isteri mempunyai alasan yang munasabah dan dapat diterima menurut undang-undang Islam untuk tidak kembali atau meneruskan kehidupan bersama suami selepas bersetuju dengan rujukan tersebut, dia berhak menyatakan alasan dan sebabnya kepada mahkamah.
Mahkamah akan memberi perhatian kepada semua alasan yang dikemukakan. Dalam situasi ini, Jawatankuasa Pendamai akan mengambil tindakan untuk merujuk semula kes dan membuat langkah-langkah seterusnya.
Peruntukan bagi cerai di bawah Seksyen 47 akan digunakan dalam hal ini.
Isteri Tidak Mahu Rujuk Dari Awal
Jika seorang isteri enggan untuk mengakui semula perkahwinan mereka dari awal selepas suaminya menyatakan keinginan tersebut, langkah-langkah tertentu akan diambil mengikut Seksyen 58 (9):
Sekiranya selepas talak raj’ie, suami mengutarakan keinginan untuk berbaik semula, namun isteri enggan menerima cadangan tersebut atas alasan yang dibenarkan oleh undang-undang syarak, mahkamah tidak berhak untuk memerintah mereka untuk hidup semula sebagai pasangan suami isteri.
Walau bagaimanapun, mahkamah harus melantik sebuah jawatankuasa perdamaian seperti yang dinyatakan dalam Seksyen 47, dan peruntukan tersebut harus dilaksanakan dengan sewajarnya.
Hikmah Rujuk Kembali Perkahwinan
Bagi membolehkan pasangan tersebut mewujudkan kehidupan yang baru.
Untuk mengikat semula hubungan perkahwinan yang hampir terputus.
Untuk mengembalikan ketenangan dalam diri.
Mencegah berlakunya impak psikologi kepada anak-anak akibat perceraian ibu bapa.
Memberi peluang kepada pasangan untuk memperbaiki kelemahan dan kesilapan yang ada pada diri masing-masing.
Kesimpulan
Artikel bacadoa.my ini membincangkan proses rujuk talak satu, khususnya dalam konteks talak raj’ie, di bawah Mahkamah Syariah Malaysia. Talak raj’ie membolehkan suami merujuk semula isterinya tanpa perlu berkahwin baru selagi isteri masih dalam tempoh iddah.
Proses rujuk ini melibatkan persetujuan antara suami dan isteri, dengan melaksanakan pendaftaran di Mahkamah Syariah, dan mahkamah akan mengeluarkan perintah untuk mengembalikan pasangan ke dalam perkahwinan. Manfaat rujuk semula perkahwinan termasuklah memulakan kehidupan baru, mengikat kembali hubungan perkahwinan, mengembalikan ketenangan, dan memberi peluang kepada pasangan untuk memperbaiki kesilapan yang ada pada diri masing-masing.
